6 Aralık 2018 de Asgari Ücret Belirleme Komisyonu ilk toplantısını yapmıştı. 7 milyon çalışan tarafından beklenen asgari ücret 81 milyon kişiyi ilgilendirmektedir. Toplantıda asgari ücret için farklı farklı teklifler masaya yatırıldı. Haberle ilgili detaylar yazımızın devamında anlatılmaktadır.
Geçtiğimiz gün toplanan Asgari Ücret Komisyonu 2019’da geçerli olacak koruma maaşını belirleyecek. Aslında bu ücret bir koruma olarak belirlenmektedir. Yani bu rakamın altında ücret verilemeyeceği anlamına geliyor. Sabah Gazetesi tarafında aktarılanlara göre “bu rakamı ver” anlamına gelmemektedir. Şu anda 7 milyon kişi asgari ücretle çalışmaktadır. Bunların bazıları gerçek ücret alıyor ama bazılarının sadece bordrolarında öyle gösterilmektedir. Kısacası asıl maaş bordrolara yansıtılmıyor buda devletten vergi ve pirim hırsızlığı yapıldığını gösterir. Bu durum hem hukuken suçtur hem de kul hakkına girmektir.
Masaya Hangi Teklifler Geldi?
Asgari Ücret Komisyonu tarafından yürütülen ilk toplantıda masada işçi kesiminin tekliflerinin yanı sıra işveren kesiminin teklifleri de getirildi. İşçi kesimi “Gerçekleşen Enflasyon” rakamı baz alınsın derken işveren kesim “Hedef Enflasyon” baz alınsın teklifinde bulundu. İşçi kesiminin bir diğer teklifi ise bu enflasyonun %25 olarak kabul edilsin ve bu 2 bin lira belirlendikten sonra uygulansın şeklinde olmuştur. Üstelik refah payı da eklensin talebinde bulunuldu. İşverenler ise asgari ücret desteğinin sürmesi yönünde oldu. Talepler rakamlara dökülürse;
İşçi Kesimin Talepleri:
1- Gerçekleşen enflasyon Yeni Ekonomi Programı’na göre yıl sonunda yüzde 20,8 olacak. Büyüme ise yüzde 3.8 bekleniyor. Bunun tamamını refah payı olarak koyarak hesaplama yapalım.
1.603X %20,8 + 1.603X %3.8+1.603 = 2000,12 TL (net ücret), 2532 TL (brüt ücret)
2- 2.000 liranın temel alınması sonrası enflasyon ve refah payı ile hesaplama yapılırsa..
1.603X %20,8 + 1.603 X % 3,8 +2000= 2.395 TL (net ücret), 3.034 TL (brüt ücret)
3- İşçi temsilcileri gerçekleşen enflasyonun yüzde 25 olarak alınmasını ve 2.000 temel ücretin üzerine eklenmesini de masaya getiriyor. Buna göre hesap..
1.603X %25 +2000 = 2.400,75 TL (net ücret), 3.039,50 TL (brüt ücret).
4- Hem enflasyonun yüzde 25 kabul edilmesi hem de refah payı eklenmesi ile 2.000 lira temel alınırsa hesap şöyle olacak..
1.603X%25+ 1603X%3.8 + 2000 = 2.461 TL (net ücret), 3.115,78 TL brüt ücret)
İşveren kesiminin talepleri:
İşveren kesimi ise gerçekleşen yerine hedef enflasyonun esas alınmasını ve asgari ücrete kamunun desteğinin artırılarak devam etmesini istiyor. Yeni Ekonomi Programı’nda 2019 yılı hedef enflasyon yüzde 15,90 olarak belirtiliyor. Buna göre hesap şöyle yapılıyor:
1.603 X %15,9+ 1.603 = 1.857,88 TL (net ücret) , 2.352,20 TL (brüt maaş)
Nasıl karar verilecek?
Bütün bu hesaplamalar yapılacak en az üç toplantıda masaya gelecek ve tartışılacak. Burada kamunun da bir sözü olacak ve orta yol bulunmaya çalışılacak. Bu arada toplantılar sırasında geçim endeksleri, fiyat artışları ve ailelerin ihtiyaçları gibi konular da konuşulacak. Ayrıca işveren kesiminin işsizlik oranı, rekabet şartları şirketlerin mali durumları gibi konuları da masaya getirmesi bekleniyor.
Neleri etkiliyor? Neler değişecek?
Asgari ücretin yeniden belirlenmesi ile sadece çalışanların alacakları maaşlar değil birçok ödeme ve borçlanma rakamı da yeniden belirlenmiş olacak. bazı değişiklikler şöyle:;
1- İşsizlerin aldığı maaş da aynı oranda artacak. Asgari ücret 2000 lira olursa işsizlik maaşının tavanı 2.010 lirayı bulacak,
2- Çalışanların aldığı asgari geçim indirimi de yükselecek. 2000 liralık asgari ücrete göre en düşük AGİ 189,90 TL, en yükseği ise 322 lirayı bulacak.
3- Erken emeklilik için doğum borçlanması ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri miktarlarda da artış olacak.
4- İş görmezlik ödeneği alanların maaşlarında artış yaşanacak.
5- Yaşlılık, evde bakım, engelli maaşları da Ocak ayı ile birlikte zamlanacak. Bu zamlar memur maaş katsayısına göre yapılacak.
6- Kendi primini ödeyen Bağ-Kur’lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların verdikleri paralar da yükselecek. Ayrıca gündelikçiler için ödenecek primler de artacak.
ENFLASYON DİKKATE ALINDI
TABLO1
YILLAR Net ücret (TL) Brüt ücret (TL) Artış oranı (%) Bir önceki yıl enflasyon (%)
2006 380,46 531,00 8,8 7,72
2007 419,15 585,00 10,16 9,65
2008 503,26 638,70 9,17 8,39
2009 546,48 693,00 8,50 10,06
2010 599,12 760,50 9,7 6,53
2011 658,85 837,00 9,96 6,40
2012 739,79 940,50 12,20 10,45
2013 803,68 1.021,50 8,61 6,16
2014 891,03 1.134,00 11,01 7,40
2015 1.000,54 1.273,50 12,30 8,17
2016 1.300,99 1.647,00 29,32 8,81
2017 1.404,06 1.777,50 7,92 8,53
2018 1.603,12 2.029,50 14,17 11,92
Bazı yıllarda çift artış olmuştur. O yıllarda yıl sonu ücreti baz alınmıştır.